Wymagania formalno-prawne dla realizacji przydomowych oczyszczalni ścieków określone są następującymi przepisami:

Budowa

Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków o przepustowości do 7,5 m³ nie wymaga pozwolenia na budowę, wymaga natomiast zgłoszenia właściwemu organowi: art. 29 ust 1 pkt 3 i art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207 poz. 2016 z późn. zm.)

Eksploatacja

Eksploatacja oczyszczalni ścieków o przepustowości do 5 m³ na dobę wykorzystywanych na potrzeby gospodarstw domowych lub w ramach zwykłego korzystania z wód nie wymaga pozwolenia wodno-prawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, a jedynie zgłoszenia właściwemu organowi: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. z 2008r. Nr 150, poz. 25 z późn. zm.).

Jakość odprowadzanych ścieków

Stopień oczyszczania ścieków w przydomowych oczyszczalni ścieków określa, minimalną grubość warstwy gruntu przepuszczalnego licząc od dolnej krawędzi drenów do powierzchni zwierciadła wód gruntowych określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1800).

Usytuowanie na działce

Usytuowanie na działce – minimalna odległość od granic, minimalne odległości od budynku, odległości od ujęcia wody pitnej określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. z 2002 nr 75, poz. 690 z późn. zm.).

Podsumowanie przepisów zawartych w aktach normatywnych

Minimalna odległość montowanych urządzeń od granicy działki: 2 m

• Minimalna odległość granicy drenażu od najbliższej studni: 30/70 m
• Minimalny rozstaw nitek drenażu: 1,5 m
• Minimalna odległość osadnika gnilnego od budynku: 5 m*
• Maksymalna długość pojedynczej nitki drenażu: 25 m
• Spadek podłączenia kanalizacji domu do zbiornika: 2% do 3%
• Spadek drenażu rozsączającego: 0,5–1%
• Sprawne działanie systemu wentylacji pionu kanalizacyjnego. Wylot wentylacji domu powinien mieć średnicę co najmniej 110 mm i znajdować się co najmniej 60 cm powyżej kalenicy.
• Minimalna głębokość drenażu od poziomu wód gruntowych: 1,5 m
• Zagłębienie drenażu od 30 do 100 cm.

*Osadnik gnilny może być usytuowany bezpośrednio przy budynku, pod warunkiem posiadania prawidłowej wentylacji w kanalizacji budynku.

Wykładnia przepisów

Departament Prawno-Organizacyjny Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego przedstawia następujące stanowisko:
“Budowa indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 3 ustawy – Prawo budowlane, nie wymaga pozwolenia na budowę. Inwestycje tego rodzaju, zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane, podlegają zgłoszeniu właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Przy tym należy zauważyć, że przez sformułowanie „indywidualna przydomowa oczyszczalnia ścieków” należy rozumieć całą instalację tzn. niezbędne urządzenia odpowiednio ze sobą połączone wraz z podłączeniem do budynku, które nie jest przyłączem kanalizacyjnym.
Wymóg realizacji ww. przydomowych oczyszczalni ścieków na zgłoszenie, oznacza, że inwestor nie musi opracowywać i dostarczać organowi przyjmującemu zgłoszenie projektu budowlanego. W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2 ustawy – Prawo budowlane (tj. oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane) oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada, w drodze postanowienia, na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia – wnosi sprzeciw, w drodze decyzji (zob. art. 30 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane). Należy przy tym zaznaczyć, że szkice i rysunki nie muszą być wykonane przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane. Użycie pojęcia „szkice i rysunki”, wyklucza obowiązek przedstawiania organowi projektu budowlanego lub jego części (z wyjątkiem sytuacji, o których mowa w art. 30 ust. 3 i ust. 4 ustawy – Prawo budowlane). Tym samym nie wymaga się opracowania „szkiców i rysunków” na mapach zwanych „mapami do celów projektowych”. Natomiast budowy wymagające uzyskania pozwolenia na budowę pociągają za sobą konieczność opracowania projektu budowlanego, gdzie projekt zagospodarowania działki lub terenu musi być sporządzony na takich mapach.
Natomiast, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 20 ustawy – Prawo budowlane, nie wymaga pozwolenia na budowę budowa przyłączy: elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych. Inwestor przygotowujący budowę przyłączy jest zobowiązany do skorzystania z procedury przewidzianej w art. 29a ustawy – Prawo budowlane (bez zgłoszenia) albo z procedury przewidzianej w art. 30 ustawy – Prawo budowlane (ze zgłoszeniem). Wybór procedury został pozostawiony do uznania inwestora.
Korzystając z procedury unormowanej w art. 29a ustawy – Prawo budowlane, w przypadku budowy przyłączy, należy sporządzić plan sytuacyjny na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (art. 29a ust. 1 ustawy – Prawo budowlane). W tym przypadku nie ma obowiązku sporządzania projektu budowlanego. Zgodnie ze stanowiskiem Głównego Geodety Kraju brak jest w przepisach definicji planu sytuacyjnego, co może wywoływać wątpliwości co do stosowania art. 29a ustawy – Prawo budowlane. Jednakże, zdaniem GUNB, do sporządzania planu sytuacyjnego należy stosować odpowiednio przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie (Dz. U. Nr 25, poz. 133) dotyczące projektu zagospodarowania działki lub terenu, o którym mowa w § 4 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia. Uzasadnieniem odpowiedniego stosowania tych przepisów jest fakt, że zarówno plan sytuacyjny, jak i projekt zagospodarowania działki lub terenu winny być wykonane na kopii aktualnej mapy zasadniczej, której aktualizacja jest dokonana każdorazowo dla określonego zamierzenia inwestycyjnego. Zgodnie z § 5 ww. rozporządzenia, mapy (zasadnicze, jednostkowe) nazywane są mapami do celów projektowych. Należy więc przyjąć, iż sporządzenie planu sytuacyjnego powinno być wykonane wyłącznie na właściwej mapie, zwanej „mapą do celów projektowych”.

Niniejsze pismo nie stanowi wykładni prawa i nie jest wiążące dla organów administracji publicznej orzekających w sprawach indywidualnych.

Dyrektor Departamentu Prawno-Organizacyjnego GUNB Anna Macińska Kwiecień 2009 r.”